Mosiądz to wyjątkowy metal nieżelazny, powstający w wyniku połączenia trzech składników – miedzi, rudy cynku i węgla. Dzięki tej kombinacji zyskuje właściwości wykorzystywane w wielu dziedzinach produkcji. Powstają z niego rury sanitarne oraz drobne przedmioty użytkowe.
Tysiąc lat produkcji mosiądzu
Pomimo że archeologia nie ujmuje w klasyfikacji epoki historycznej mosiądzu, to w rzeczywistości rozpoczęła się ona pod koniec epoki brązu, około X wieku przed naszą erą. Pochodzące z wykopalisk artefakty wskazują, że właśnie w tym okresie rozpoczęto wytapianie pierwszych przedmiotów z tego stopu. Oznacza to, że ma on już około 3 tysięcy lat.
Początkowo materiał ten służył do odlewania i kucia narzędzi rolniczych, broni, a także przedmiotów użytkowych i ozdób. Pierwsze mieszanki węgla, miedzi i rudy cynku były do siebie zbliżone pod względem proporcji, dlatego też większość tworzonych wyrobów miała podobny charakter. Przez trzy tysiąclecia technologię doskonalono, a eksperymentowanie z proporcjami pozwoliło na odkrywanie nowych możliwości materiału. Obecnie produkuje się kilka jego odmian różniących się głównie zawartością cynku w ilości 10-45% oraz innymi dodatkami, jak aluminium, cyna, mangan, ołów, chrom, żelazo i krzem.
Właściwości i rodzaje mosiądzu
Typowy podział odmian mosiądzu pozwala wyróżnić dwie grupy stopów:
· mosiądze dwuskładnikowe – ołowiowe, przeznaczone głównie do obróbki skrawaniem na zimno,
· mosiądze wieloskładnikowe – bezołowiowe, określane jako specjalne.
Podstawową cechą mosiądzów dwuskładnikowych jest ich wysoka plastyczność, która wzrasta odwrotnie proporcjonalnie do zawartości cynku. Walcowane blachy o minimalnej grubości oraz cienkie druty powstają ze stopu o zawartości cynku poniżej 30%. Pręty mosiężne i inne produkty tworzone na gorąco powstają z mieszanki o 32% zawartości cynku. Duża plastyczność charakteryzuje również mosiądze wysokoniklowe, wieloskładnikowe, z dodatkiem niklu, cynku i manganu. Poza plastycznością są one również podatne na lutowanie, tłoczenie i spawanie oraz odporne na korozję. Efektowny wizualnie mosiądz z cynkiem służy do produkcji biżuterii.
